Ύστατη προειδοποίηση απευθύνει ο ΕΦΚΑ στους μη μισθωτούς οφειλέτες να πληρώσουν ή να ρυθμίσουν τα χρέη τους προς τον e-ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ, διαφορετικά από την 1η Ιουνίου δεν θα έχουν πλέον πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας αν δε καταβάλουν τουλάχιστον ένα μίνιμουμ ποσό ύψους 660-792 ευρώ.
Στις 31 Μαΐου 2022 λήγει η καθολική παράταση απόδοσης ασφαλιστικής ικανότητας στους μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες), η οποία πριν την παράταση έληγε στις 28/2/2022.
Συνεπώς από την 1η Ιουνίου ασφαλιστική ικανότητα θα συνεχίσουν να έχουν όσοι μη μισθωτοί:
• Δεν έχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ.
• Όσοι έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους προς το ΚΕΑΟ. Ωστόσο από τους συνολικά 750.000, μόλις 200.000 εκτιμάται ότι έχουν ήδη καταφύγει στον ΕΦΚΑ για ρύθμιση. Υπάρχουν βέβαια και περίπου 300.000 κακοπληρωτές, που ούτως ή άλλως δεν πληρώνουν και κατά συνέπεια δεν έχουν ούτε τώρα κάλυψη.
• Όσοι έχουν οφειλές αλλά έχουν καταβάλει εντός του 2022, αναδρομικά για το έτος 2021, το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά για παροχές σε είδος και σε χρήμα, σύμφωνα με την ασφαλιστική κατηγορία την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021.
Το ελάχιστο αυτό ποσό για την εξασφάλιση της ασφαλιστικής ικανότητας κυμαίνεται από 660 έως και 792 ευρώ. Το ποσό προκύπτει από το δωδεκαπλάσιο της μηνιαίας ασφαλιστικής κατηγορίας για παροχές σε είδος και σε χρήμα, την οποία είχαν επιλέξει για το έτος 2021.
Για την 1η ασφαλιστική κατηγορία, οι εισφορές υγείας είναι 55 ευρώ τον μήνα και ο ΕΦΚΑ ζητεί 660 ευρώ προκειμένου να υπάρξει κάλυψη, ενώ για τις υπόλοιπες πέντε κατηγορίες η εισφορά υγείας σε είδος και σε χρήμα είναι της τάξης των 66 ευρώ, ήτοι απαιτούνται 792 ευρώ για να έχουν οι μη μισθωτοί, για χρέη εντός του 2021, ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Το μερίδιο ευθύνης του ΕΦΚΑ
Σύμφωνα με πηγές του ΕΦΚΑ, η ανανέωση της ασφαλιστικής ικανότητας δόθηκε κατ’ εξαίρεση πέρυσι σε όλους τους ασφαλισμένους λόγω των εκτάκτων συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία, αλλά πλέον υπάρχει η ανάγκη της επαναφοράς στην κανονικότητα.
Μέχρι τώρα ο φορέας αντιμετώπιζε το πρόβλημα των μη μισθωτών-οφειλετών με συνεχείς παρατάσεις της ασφαλιστικής ικανότητας, καθώς είχε και ο ίδιος ο ΕΦΚΑ μερίδιο ευθύνης.
Δηλαδή σε πολλές περιπτώσεις οικονομολόγων, δικηγόρων, συμβολαιογράφων και άλλων ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ είχαν πληρώσει εμπρόθεσμα, δεν εμφανίστηκε η πληρωμή στο σύστημα λόγω έλλειψης διαλειτουργικότητας των συστημάτων του ΕΦΚΑ και του ΚΕΑΟ. Τα προβλήματα έχουν αποκατασταθεί.
Ωστόσο, όσοι μη μισθωτοί διαπιστώσουν ότι δεν διαθέτουν ασφαλιστική ικανότητα, παρά το γεγονός ότι έχουν αποπληρώσει τις κατ’ ελάχιστον αναλογούσες εισφορές εμπρόθεσμα, μπορούν να υποβάλουν σχετικό αίτημα ηλεκτρονικά -χωρίς την ανάγκη μετάβασης σε υποκατάστημα- στον ιστότοπο του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) στην πλατφόρμα: «Έλεγχος ασφαλιστικής ικανότητας μη Μισθωτών», και να τους αποδίδεται άμεσα, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις.
Επισημαίνεται ότι από την 1η Μαρτίου 2023 θα εφαρμοστεί το καθεστώς που ίσχυε πάντοτε και που προβλέπει την παροχή ασφαλιστικής ικανότητας σε όσους μη μισθωτούς δεν οφείλουν ή σε εκείνους που έχουν ρυθμισμένες οφειλές.
Μόλις 200.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες εκτιμάται ότι προσέφυγαν στον ΕΦΚΑ και ρύθμισαν εν μέρει ή στο σύνολο τις οφειλές τους, ενώ άλλοι 250.000-300.000 κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη εάν δεν ρυθμίσουν τα χρέη τους.
Συνολικά, από τον ΕΦΚΑ υπολογίζεται ότι περίπου 750.000 μη μισθωτοί ήταν αυτοί που δεν είχαν ρυθμίσει τις οφειλές τους μέσω των 72 δόσεων ή της πάγιας ρύθμισης των 12 δόσεων στις αρχές Μαρτίου, κάτι που ανάγκασε την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας να θεσμοθετήσει, μόνο για φέτος, τη δυνατότητα πληρωμής μόνο των ποσών που αντιστοιχούν στις εισφορές του κλάδου υγείας. Από αυτούς βέβαια, περίπου 250.000-300.000 θεωρούνται στρατηγικοί κακοπληρωτές, με χρέη και τα προηγούμενα έτη. Συνεπώς, μένουν άλλοι 250.000 με 300.000 που πλέον πρέπει να σπεύσουν να πληρώσουν.
Από τις συνολικές οφειλές προς το ΚΕΑΟ που έχουν εκτοξευτεί στα 42 δισ. ευρώ, τα 15 δισ. θεωρούνται ανείσπρακτες οφειλές. Δηλαδή, οι επιχειρήσεις έχουν κλείσει εδώ και 20 χρόνια (π.χ. Ολυμπιακή) ή οι οφειλέτες έχουν αποβιώσει. Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλοοφειλέτες με οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ (2.178 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 23,24% του υπόλοιπου οφειλών).
