Γράφει ο Ν. Μιχελάκης*
Βασικό συμπέρασμα απο την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τις εξαγωγές απο την Κρήτη είναι ότι, η απλή αύξηση των συνολικών εξαγωγών δεν αποτελεί στοιχείο που να σημαίνει κάποια σημαντική οικονομική επιτυχία του νησιού.
Όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία, το ελαιόλαδο που παράγεται κάθε χρόνο στην Κρήτη, τελικά, λογω της ποιότητας του δεν μένει αδιάθετο! Σημασία, επομένως, έχει ποιες είναι τιμές στις οποίες διατίθεται και ποιο είναι το εισόδημα που τελικά αποφέρει!
Επομένως οι ενθουσιώδεις δηλώσεις πολιτικών και άλλων παραγόντων για αύξηση των εξαγωγών σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά κλπ, τελικά, δεν έχουν αντίκρισμα.
Από το χύμα στο τυποποιημένο
Δεύτερο σοβαρό συμπέρασμα είναι ότι, η διάθεση τυποποιημένου, αναμφισβήτητα εξασφαλίζει καλύτερες τιμές και υψηλότερο εισόδημα, το οποίο όμως επωφελούνται κατά βάση οι εξαγωγείς και όχι οι παραγωγοί. Επομένως για να έχουν κάποια συμμετοχή και οι παραγωγοί είναι φανερό ότι πρέπει να μετάσχουν οικονομικά στην διαδικασία της τυποποίησης και εξαγωγής.
Και αυτό είναι εύκολο να γίνει εάν συμμετάσχουν στην διαδικασία της τυποποίησης προσφέροντας το προϊόν τους στην διαδικασία , χωρίς άμεση εξόφληση. Ούτως η άλλως πολλοί από αυτούς, το κρατούν αποθηκευμένο στις αποθήκες των ελαιοτριβείων χωρίς καμία αμοιβή και μάλιστα με ενδεχομένους κινδύνους ασφάλειας και πτώσης τιμών.
Βέβαια μια τέτοια ενέργεια πρέπει να αρχίσει πρώτα από Συν/κες οργανώσεις οι οποίες έχουν ήδη κερδίσει την εμπιστοσύνη των παραγωγών και πωλούν με διαγωνισμούς και τελική εκκαθάριση ακόμη και το χύμα!
Οι Συν/σμοι της Ζάκρου και Κριτσας στο Λασίθι και Εμπάρου στο Ηράκλειο κ.α., όπως πληροφορούμαστε προσχωρούν ήδη προς την κατεύθυνση αυτή.
Το μέγεθος των επιχειρήσεων τυποποίησης
Οι πολυάριθμες αλλά μικρές επιχειρησεις τυποποίησης της Κρητης, που αριθμούν σήμερα 126, είναι φανερό ότι δεν είναι εύκολο να εξελιχθούν και να εισδύσουν δυναμικά στην αγορά. Το ανά μονάδα κόστος επενδύσεων, τυποποίησης και διαχείρισης για ποσότητες της τάξεως των 300 τόνων που τους αναλογούν, ασφαλώς δεν επιτρέπει ευοίωνες προοπτικές.
Απαιτούνται μέτρα για μεγέθυνση των επιχειρήσεων τυποποίησης, πράγμα που στην περίπτωση των Συν/κων οργανώσεων μπορεί εύκολα να γίνει αν υπάρξουν σχέδια ορθολογικής και κυρίως ελεγχόμενης και διαφανούς συγκρότησης και λειτουργίας τους.
Τα στατιστικά του χύμα και του τυποποιημένου
Η ΕΛΣΤΑΤ, παρέχει στους ενδιαφερομένους τα στατιστικά στοιχεία που ζητούν. Ωστόσο, όσο αφορά το ελαιόλαδο, τα στοιχεία αυτά παρουσιάζουν κάποιες μικρές αλλά ουσιώδεις ελλείψεις. Ο διαχωρισμός των εξαγόμενων ποσοτήτων μόνο κατά ποιοτικές κατηγορίες όπως επιβάλλουν οι κοινοτικοί κανονισμοί, ασφαλώς δεν είναι αρκετός. Η χωριστή καταγραφή χύμα και τυποποιημένου είναι απολύτως αναγκαία, τόσο για την χάραξη εθνικής πολιτικής, όσο και για τους σχεδιασμούς των επιχειρήσεων εμπορίας. Γιαυτο, ανεξάρτητα απο τους Κανονισμούς πρέπει να βρεθεί τρόπος να καταγράφονται.
Η αυτοκατανάλωση και οι οικογενειακές συσκευασίες.
Η κατανάλωση προϊόντος τόσο από τους ίδιους τους παραγωγούς (αυτοκατανάλωση) , όσο και από τρίτους με άμεσες αγορές σε οικογένειες συσκευασίες (δοχεία 17 λίτρων) που αποτελεί συνήθεια διαδεδομένη απο ετων στην χώρα μας, δεν πρέπει να εξορκίζεται. Είναι αυτή που κρατεί την Ελλάδα στην κορυφή της παγκοσμίας κατά άτομο κατανάλωσης. Απαραίτητο συνεπώς να καταγραφεί, να διασφαλιστεί ποιοτικά και τεθεί υπο ειδικό φορολογικό καθεστώς. Η κατανάλωση 20 κιλών/άτομο, δηλαδη 80 κιλών κατά οικογένεια ετησίως, ασφαλώς δεν μπορεί στηριχθεί με τις συσκευασίες και τις τιμές απο της λιανικής.
Απαιτείται δημόσια συζήτηση, προτάσεις και μετρά.
Το γεγονός ότι η παραγωγή της Κρήτης, αλλά και άλλων περιοχών της χώρας, ενώ έχει, ακόμη, αδιαμφισβήτητα ποιοτικά προσόντα, δεν καταφέρνει να εξαχθεί τυποποιημένη και μάλιστα με συμμετοχή των παραγωγών, αποτελει ένα σοβαρότατο πρόβλημα που πρεπει να απασχολήσει ευρύτατα όλους τους ενδιαφερομένους.
Υποχρέωση έχουν, ιδιαίτερα οι πολιτικοί και οι ειδήμονες να εκφράσουν δημόσια τις απόψεις τους μέσα απο μια ευρεία δημόσια συζήτηση, που πρέπει να καταλήξει σε βάθος και ρεαλιστικές προτάσεις.
Οι γενικόλογες διαπιστώσεις και τα ευχολόγια δεν αρκούν!
Ίδωμεν!
*Ο Νίκος Μιχελάκης είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα κείμενα των άρθρων του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μονό μετά απο άδεια του ίδιου. (nmixel@otenet.gr)
